Passend onderwijs invoeren, zonder twee keer dezelfde fouten te maken.

Bij het schrijven van mijn onderzoeksvoorstel voor leraren met LEF, hoopte ik in Montreal twee dingen te vinden:

1. Persoonlijke overtuiging van het belang van Passend onderwijs en
2. Een voorbeeld van inclusie waar Nederland naar kan kijken.

Wij kunnen passend onderwijs makkelijker invoeren wanneer we naar landen kijken die ons voorgegaan zijn. Zoals in Afrikaanse landen niet eerst kabels getrokken hoeven worden om telefoonverkeer mogelijk te maken, er kan direct begonnen worden met mobiel telefoonverkeer. Aan al mijn gesprekspartners in de afgelopen week heb ik gevraagd wat ik door kan geven aan Rutte, om de invoering van passend onderwijs soepel te laten verlopen. Uit de antwoorden kwam steeds hetzelfde naar voren. Mensen moeten het belang van inclusie zien en zij moeten de kans krijgen (en grijpen!) zich daadwerkelijk voor te bereiden op het onderwijzen van passend onderwijs. Deze voorbereiding bestaat uit het opleiden en bijscholen van docenten zodat zij weten hoe zij kinderen het beste kunnen laten profteren van hun onderwijs. Een voorbeeld van een programma dat hiervoor gebruikt kan worden is het universal disign for learning, zie dit filmpje om een impressie van UDL te krijgen:

http://www.udlcenter.org/resource_library/videos/udlcenter/udl#video0/

Een cruciale fout die in Canada gemaakt is bij het invoeren van inclusie, is dat er geen middelen beschikbaar gesteld werden om leerkrachten voor te bereiden op de speciale studenten. Zij kregen per groep van 27 leerlingen ongeveer 2 ‘speciale’ leerlingen, zonder te weten wat ze daar mee moesten doen.Het geld dat eerst aan deze kinderen besteed werd, werd bezuinigd, waardoor het een goedkopere manier leek. In werkelijkheid hadden veel leerkrachten en vakbonden weerstand tegen inclusief onderwijs en was er weinig aanbod voor de leerlingen. Scholen die actief aan de slag gingen met inclusie en private schools zijn als magneet gaan werken waardoor de verdeling ‘speciale’ leerlingen onevenredig werd. Leerkrachten voelden inclusie als top-down besluit waar zij geen invloed op hadden.

En nu; wat kunnen wij hier van leren? Allereerst zullen we in Nederland minder last hebben van de magneet-werking van scholen, al is het alleen al omdat we vrijwel geen private schools kennen. Maak docenten niet bang met passend onderwijs door het als een voldongen feit te presenteren, maar zorg dat er draagvlak is. Laat de mogelijkheden zien, nodig mensen uit die gepassioneerd kunnen vertellen over inclusie. Neem tegelijkertijd het gevoel van machteloosheid bij leerkrachten weg door ze uit te rusten met de tools die zij nodig hebben. Wees hier open en eerlijk over en laat het een vast onderdeel van de lerarenopleiding zijn. Stel de middelen tot scholing beschikbaar en zie passend onderwijs niet als bezuiniging. Zorg dat de verdeling van de leerlingen zo goed mogelijk is, dus geen hoge concentratie van leerlingen die extra hulp nodig hebben in een klas. Laten we niet dezelfde fouten maken als die in Canada gemaakt zijn maar laten we kijken, leren en het dan proberen.